Trang Chủ
Đề cao yếu tố đạo đức trong hoạt động ngân hàng
Yếu tố quan trọng đóng góp lớn cho thành quả của ngân hàng Úc là đề cao yếu tố đạo đức trong hoạt động ngân hàng. Uy tín và sự tôn trọng nghề nghiệp là một trong số tài sản lớn nhất của ngân hàng Úc. Úc có 3 ngân hàng trong tổng số 5 ngân hàng trên toàn cầu được Trung tâm nghiên cứu độc lập Ethisphere xếp hạng có yếu tố đạo đức bậc nhất trong bảng xếp hạng năm 2014 (Mozo, 2014).
Ngân hàng Úc cam kết đạt chuẩn mực hoạt động và dịch vụ khách hàng ở mức độ tốt nhất có thể nhằm tạo ra giá trị đích thực cho cổ đông, song hành với đảm bảo quyền lợi của người lao động, khách hàng, đối tác kinh doanh và cộng đồng. Đội ngũ nhân sự của ngân hàng được yêu cầu đối xử chính trực, chân thành và tin tưởng trong mọi thời gian và bối cảnh giải quyết dịch vụ cho khách hàng; là điển hình cho người khác noi theo; khích lệ phản ánh những biểu hiện ứng xử không phù hợp để kịp thời điều chỉnh và khắc phục.
Vấn đề đạo đức của đội ngũ nhân sự được ngân hàng Úc xây dựng thành bộ quy tắc ứng xử, quy định chuẩn mực ứng xử trong giải quyết công việc (Auswide Bank, 2017), bao gồm:
Ứng xử chuyên nghiệp và đảm bảo phẩm giá, uy tín của ngân hàng mọi lúc, mọi nơi: Ứng xử chuyên nghiệp theo cách thức thúc đẩy niềm tin, tạo và duy trì thiện chí từ cổ đông, khách hàng và đối tác kinh doanh;
Ứng xử thật thà, chính trực, công bằng, tôn trọng và duy trì môi trường làm việc an toàn, thân thiện, hợp tác và chân thành: Đối xử đáp ứng hình ảnh của ngân hàng được nâng cao, khích lệ phản ánh ứng xử không phù hợp; đánh giá sự khác biệt và tự hào là một phần của đội ngũ nhân sự của ngân hàng hoạt động trong môi trường thân thiện, tôn trọng, an toàn, đảm bảo sức khỏe và phúc lợi;
Phát hiện xung đột lợi ích và giải quyết có trách nhiệm: Đảm bảo rằng lợi ích kinh doanh và lợi ích cá nhân không liên quan tới việc đưa ra quyết định chuyên môn đúng mực, thực hiện dịch vụ tài chính hiệu quả, công bằng và khách quan;
Đảm bảo tính pháp lý, quy định và thủ tục của ngân hàng: Đáp ứng quy định của pháp luật có liên quan, quy trình và chuẩn mực yêu cầu đối với dịch vụ ngân hàng, bao gồm chính sách, quy định, và thủ tục nội bộ của ngân hàng;
Tôn trọng, đảm bảo tính riêng tư và bí mật thông tin: Bảo mật thông tin liên quan tới khách hàng, đồng nghiệp và đối tác kinh doanh.
Bộ quy tắc chuẩn mực đạo đức áp dụng cho tất cả những người được tuyển dụng làm việc (bán thời gian hoặc toàn thời gian) tại ngân hàng Úc và các doanh nghiệp nội bộ trực thuộc ngân hàng. Bộ quy tắc áp dụng cho người lao động tại nơi làm việc của ngân hàng, các đại lý hoặc khi nhân sự tham gia sự kiện với hình ảnh đại diện cho ngân hàng. Không tuân thủ bộ quy tắc được xác định là hành vi vi phạm và sẽ bị xem xét, đánh giá theo quy định và thủ tục về hành vi vi phạm. Việc xử lý được thực hiện tùy theo mức độ sai phạm áp dụng từ cảnh báo vi phạm tới chấm dứt hợp đồng lao động. Để đảm bảo tính hiệu lực và hiệu quả thực thi, bộ quy tắc được xem xét và đánh giá theo định kỳ để cập nhật và điều chỉnh thích hợp. Khi bắt đầu được tuyển dụng vào làm việc tại ngân hàng, nhân sự được tập huấn kỹ về quy tắc ứng xử. Nội dung này được cập nhật và đào tạo hàng năm cho người lao động để đảm bảo họ có hiểu biết đầy đủ và cập nhật quy tắc ứng xử có đạo đức.
Theo bộ quy tắc này, mỗi nhân sự ngân hàng cần đáp ứng:
- Làm việc với tính cẩn trọng, mẫn cán, chịu trách nhiệm cho quyết định và nghiệp vụ được thực hiện;
- Giải quyết công việc công bằng, chân thành với khách hàng, người cung ứng và bất kỳ đối tác thứ ba nào hoặc đối tác kinh doanh của ngân hàng;
- Chỉ được phép đưa ra lời tư vấn cho khách hàng thuộc thẩm quyền giải quyết chuyên môn của mình;
- Hỗ trợ, bảo vệ và ngăn ngừa ngân hàng và khách hàng đối diện với gian lận và lừa đảo;
- Hỗ trợ bảo vệ ngân hàng tránh liên quan tới hoạt động rửa tiền hoặc tài trợ khủng bố;
- Thực hiện trách nhiệm trong phạm vi nghiệp vụ được phân công, bao gồm hạn mức phán quyết tín dụng, hạn mức xử lý tiền và chi tiêu...;
- Hạch toán đầy đủ, kịp thời, chính xác các bút toán phát sinh liên quan tới nghiệp vụ thuộc phạm vi giải quyết;
- Ứng xử theo cách thức mà theo đó ảnh hưởng phát sinh tới môi trường làm việc và cộng đồng được cân nhắc và chịu trách nhiệm;
- Sử dụng hệ thống phương tiện và thiết bị của ngân hàng phù hợp và đúng mục đích (bao gồm phương tiện gửi thư, tin nhắn, truy cập mạng, và hệ thống công nghệ của ngân hàng);
- Không sử dụng tiền và phương tiện của ngân hàng để tài trợ khách hàng theo hình thức có thể ảnh hưởng tới hình ảnh của ngân hàng.
Ngân hàng có bộ phận tư vấn hỗ trợ nhân sự ngân hàng trong giải quyết khó khăn cá nhân khi đáp ứng bộ quy tắc chuẩn mực đạo đức. Người lao động ứng xử với thái độ chân thành, tin tưởng, hỗ trợ, tôn trọng và hợp tác với nhau, tạo môi trường làm việc thân thiện, nghiêm túc, an toàn và bình đẳng. Những biểu hiện chèn ép, bất hợp tác, bắt nạt và các biểu hiện thiếu đạo đức không được phép tồn tại và bỏ qua trong môi trường ngân hàng.
Không ngừng nâng cao giá trị đạo đức của đội ngũ nhân sự ngân hàng
Xác định mâu thuẫn lợi ích và chủ động giải quyết tích cực, nhân sự ngân hàng được yêu cầu: Chủ động tìm hiểu, có hiểu biết về mâu thuẫn lợi ích; không được phép sử dụng bất kỳ thông tin nào của ngân hàng và khách hàng phục vụ cho mục đích vì quyền lợi của mình hoặc cho người khác sử dụng; không cho phép bất kỳ mối quan hệ cá nhân nào với khách hàng ảnh hưởng tới trách nhiệm giải quyết nghiệp vụ tại ngân hàng; phản ánh kịp thời rủi ro có thể xảy ra mâu thuẫn lợi ích khi thực hiện giao dịch thuộc nghiệp vụ được phân công; báo cáo với người quản lý bất kỳ mối liên hệ cá nhân nào với đối tác mà nhân sự đang có liên quan giải quyết; không được phép nhận quà từ khách hàng dưới bất kỳ hình thức nào; không được phép sử dụng thông tin nội bộ để trục lợi; không được thực hiện giao dịch mua bán cổ phiếu của đối tác mà nhân sự ngân hàng có khả năng tiếp cận thông tin nội bộ có thể ảnh hưởng đến giá cổ phiếu; có trách nhiệm thông báo với người quản lý về mối quan hệ cá nhân (nếu có) với đối tác mà nhân sự đang có trách nhiệm thay mặt ngân hàng thương thảo và đánh giá hàng hóa và dịch vụ sẽ mua cho ngân hàng.
Nhân sự ngân hàng đáp ứng quy định, thủ tục, trình tự tác nghiệp nội bộ, bao gồm: không được phép vi phạm các quy định của bộ quy tắc về đạo đức nghề nghiệp, luật, quy định nội bộ của ngân hàng về thủ tục, quy trình xử lý nghiệp vụ; hoàn thành đầy đủ, có chất lượng các khóa đào tạo, tập huấn nghiệp vụ để đảm bảo có kiến thức cập nhật về luật pháp, quy định, quy trình nghiệp vụ có liên quan. Quy định này bao gồm cả nội dung đáp ứng quy định về hoàn thành các nội dung đào tạo quy định trong thời gian cho phép; đáp ứng các yêu cầu được kiểm toán đề xuất đối với từng nhân sự cụ thể trong thời gian đề xuất; đáp ứng yêu cầu xác định, báo cáo, kiểm soát và hạn chế rủi ro phát sinh trong ngân hàng.
Nhân sự quản lý, đứng đầu phải đảm bảo rằng người làm việc tại ngân hàng có được nhận thức và đáp ứng các yêu cầu được đặt ra cho họ. Bất kỳ biểu hiện nào của việc không tuân thủ cần được phản ánh kịp thời. Người đứng đầu đơn vị thuộc ngân hàng cần biết rằng người thực hiện nghiệp vụ có thể bị ảnh hưởng nếu rủi ro và tuân thủ quy định không được kiểm soát và thực hiện tốt bởi một thành viên trong đơn vị.
Đảm bảo tính bảo mật: Trong khi làm việc tại ngân hàng, nhân sự ngân hàng có thể có cơ hội tiếp cận thông tin mật hoặc có tính riêng tư liên quan tới ngân hàng, cán bộ làm việc tại ngân hàng, khách hàng, nhà cung cấp, hoặc đối tác thứ 3 có liên quan. Khi đối tượng có liên quan cung cấp thông tin cho ngân hàng, họ tin tưởng ngân hàng sẽ bảo mật thông tin. Sử dụng thông tin sai quy định có thể gây hậu quả về uy tín hoặc tổn thất về tài chính cho ngân hàng và cá nhân có liên quan tới thông tin bị sử dụng sai. Nếu khách hàng cảm thấy không tin tưởng ngân hàng về bảo mật thông tin, họ cũng sẽ không tin tưởng ngân hàng về khoản tài chính mà họ giao dịch với ngân hàng. Nội dung bảo mật thông tin cần được thiết kế thành quy định “bảo mật thông tin” làm cơ sở cho triển khai thực hiện.
Theo đó, nội dung của quy định bảo mật thông tin bao gồm:
- Tất cả nhân sự ngân hàng được yêu cầu tuân thủ quy định bảo mật thông tin. Quy định này bao gồm nội dung không chia sẻ thông tin bảo mật với nhân sự khác trừ phi họ cần được tiếp cận thông tin đó để xử lý nghiệp vụ có liên quan trong vai trò người thực hiện;
- Không công bố thông tin về khách hàng, đồng nghiệp cho đối tác thứ 3 ngoài ngân hàng trừ phi người có liên quan tới thông tin đồng ý hoặc nếu ngân hàng được yêu cầu cung cấp thông tin theo quy định của luật pháp. Qui định này bao gồm cả việc không tiết lộ thông tin cho các thành viên trong gia đình, bạn bè và đối tác khác về tài khoản mà đối tượng đó không được ủy quyền tiếp cận thông tin;
- Tuân thủ yêu cầu và quy trình bảo mật thông tin khi cung cấp trực tiếp, qua điện thoại, email hoặc fax;
- Tuân thủ thủ tục và cách thức mật hóa liên quan tới duy trì ký hiệu mật và file bảo mật. Không cho phép người khác đăng nhập sử dụng chi tiết cá nhân của mình;
- Thu thập, sử dụng, lưu trữ, chuyển giao, cập nhật và hủy thông tin cá nhân theo quy định;
- Không công bố bất kỳ thông tin nào về ngân hàng khi chưa được phép công bố;
- Nếu nghi ngờ thông tin cá nhân được sử dụng không đúng, nhân sự ngân hàng phải báo cáo người quản lý hoặc bộ phận xử lý bảo mật thông tin.
Quy tắc ứng xử và thực hiện tác nghiệp của đội ngũ nhân sự ngân hàng cần được chi tiết ở mức tối đa có thể, tạo điều kiện thuận lợi cho thống nhất về nhận thức, ghi nhớ, thực hiện và kiểm tra. Với sự phát triển không ngừng của ứng dụng công nghệ thông tin và dịch vụ ngân hàng cung ứng ngày càng đa dạng, đội ngũ nhân sự ngân hàng cần được đào tạo cập nhật kiến thức tác nghiệp và đạo đức nghề nghiệp thường xuyên, đảm bảo rằng vi phạm vô tình và thiếu hiểu biết trong tác nghiệp được loại trừ ở mức cao nhất. Vai trò của hoạt động kiểm soát nội bộ và kiểm toán định kỳ có vị trí đặc biệt quan trọng đối với yêu cầu không ngừng nâng cao giá trị đạo đức của đội ngũ nhân sự ngân hàng và hiệu quả kinh doanh. Thực tiễn hoạt động ngân hàng Úc cho thấy vai trò to lớn của người đứng đầu và đội ngũ quản lý ngân hàng đối với tính hiệu lực và khả thi của bộ quy tắc ứng xử, đồng thời đề cao vai trò tự giác chấp hành của mỗi cá nhân làm việc cho ngân hàng.
Hồ Quỳnh Anh, Đại học Kinh tế Quốc dân
Nguyễn Thị Kim Oanh, Đại học Quốc gia
Tài liệu tham khảo
Auswide Bank, 2017, CODE OF CONDUCT & ETHICS, May.
Mozo , 2014, Australian banks named in world's most ethical companies list, https://mozo.com.au/bank-accounts/articles/australian-banks-named-in-world-s-most-ethical-companies-list/6768912767, Monday 24 March 2014,
