Trang Chủ
Theo thông lệ quốc tế, các tổ chức bảo hiểm tiền gửi trên thế giới thường xác định mức vốn hoạt động cần có mang tính định lượng thông qua Tỷ lệ vốn mục tiêu ( Target Fund Ratio - TFR hay DRR- Designated Reserve Ratio) : Đó là tỷ lệ phần trăm (%) giữa số vốn dự trữ (hay mức vốn cần có của tổ chức bảo hiểm tiền gửi) trên tổng số dư tiền gửi được bảo hiểm. Khi so sánh, ta có thể thấy tỷ lệ này rất khác nhau giữa tổ chức BHTG của các quốc gia. Ví dụ:
- Vào năm 1995, tỷ lệ DRR của Bảo hiểm tiền gửi Mỹ (FDIC) được quy định là 1,25%. Sau đó, có thời gian, tỷ lệ này được ấn định trong khoảng 1,15 % - 1,50%. Cho đến khi Quốc hội Mỹ thông qua Đạo luật Cải tổ Tài chính 2010, tỷ lệ DRR tối đa 1,50% bị bãi bỏ, chỉ yêu cầu FDIC phải duy trì mức DRR tối thiểu là 1,35%. Do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ toàn cầu từ năm 2008,đến nay FDIC vẫn chưa đạt được tỷ lệ DRR tối thiểu như yêu cầu.
- Tổ chức BHTG của các quốc gia Azerbaijan, Hong Kong, Indonesia, Kazakhstan, Korea, Russia, Singapore, Taiwan và Philippines cũng đặt ra tỷ lệ vốn mục tiêu khá cụ thể, dao động trong khoảng khá rộng, từ 0,25% -5,0%
Sở dĩ có sự khác biệt như vậy về tỷ lệ DRR là do một số nguyên nhân, cụ thể: sự khác nhau về trình độ phát triển kinh tế, mô hình tổ chức và hoạt động của tổ chức BHTG, chất lượng của các tổ chức tham gia BHTG và mức độ rủi ro của hệ thống tài chính ngân hàng tại mỗi quốc gia. Một điểm cần chú ý, tỷ lệ vốn mục tiêu DRR là tỷ lệ tối thiểu mà một tổ chức bảo hiểm tiền gửi cần phải hướng đến, phải đạt được tại một thời điểm cụ thể trong tương lai.
Ví dụ : FDIC của Mỹ đặt mục tiêu đạt được DRR tối thiểu là 1,35%, theo yêu cầu của Đạo luật cải tổ tài chính 2010, vào ngày 30/9/2020; Bảo hiểm tiền gửi Singapore dự kiến đạt tỷ lệ DRR 0,30% vào năm 2028; thời hạn tương tự với tổ chức Bảo hiểm tiền gửi của HongKong là vào năm 2018.
Để đạt được tỷ lệ DRR đặt ra, các tổ chức bảo hiểm tiền gửi cần tích hợp mục tiêu này vào phần “Chiến lược tài chính” khi hoạch định “Chiến lược phát triển tổng thể” của tổ chức, tức là phải có tầm nhìn rất cụ thể về vấn đề này. Trong chiến lược tài chính, tổ chức bảo hiểm tiền gửi cần xác định rõ các chiến lược chi tiết (chiến lược bộ phận), trong đó bao gồm: Chiến lược đầu tư vốn, Chiến lược về lượng hóa và tính phí bảo hiểm theo mức độ rủi ro, Chiến lược quản trị tài chính và Chiến lược quản trị rủi ro để giảm thiểu rủi ro suy giảm vốn hoạt động.
Theo đó, một tổ chức BHTG đạt được tỷ lệ vốn mục tiêu theo yêu cầu phải đảm bảo các yếu tố như: hoạt động của tổ chức đó không gặp nhiều rủi ro, không phải chi trả nhiều tiền gửi được bảo hiểm. Bên cạnh đó, các chiến lược bộ phận trong chiến lược tài chính của tổ chức này cũng phải được triển khai hiệu quả, đồng thời hoạt động của các tổ chức tham gia BHTG cần bảo đảm an toàn, lành mạnh. Khi đạt tỷ lệ vốn mục tiêu, tổ chức BHTG có thể tạm thời yên tâm về năng lực tài chính của mình và chưa phải lo ngại lắm về tính rủi ro hệ thống của các tổ chức tham gia BHTG có thể trong thời gian ngắn và trung hạn. Theo thông lệ quốc tế, về vấn đề này, tổ chức BHTG có thể thực hiện hai giải pháp :
- Giảm mức phí BHTG, đặcbiệt là đối với những tổ chức tham gia BHTG được xếp hạng tín nhiệm cao.
- Hoàn trả một tỷ lệ phí nhất định cho các tổ chức tham gia BHTG, tùy theo chất lượng hoạt động của mỗi tổ chức.
Thực hiện các giải pháp trên, tổ chức bảo hiểm tiền gửi có thể giúp các tổ chức tham gia BHTG giảm chi phí hoạt động, qua đó giảm chi phí chung cho nền kinh tế. Tỷ lệ vốn mục tiêu là vấn đề có tính sống còn không chỉ với tổ chức BHTG, mà còn là vấn đề đảm bảo an toàn hệ thống cho các tổ chức tham gia BHTG. Tỷ lệ này không chỉ thể hiện sức mạnh của tổ chức BHTG, mà còn phản ánh hoạt động an toàn, lành mạnh của hệ thống ngân hàng.
BHTGVN là tổ chức Tài chính Nhà nước có tôn chỉ hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận, với sứ mệnh bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền; thực hiện chính sách bảo hiểm tiền gửi, góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống các tổ chức tín dụng, bảo đảm sự phát triển an toàn và lành mạnh của hoạt động ngân hàng. Từ tính đặc thù của tổ chức và hoạt động như vậy, BHTGVN cần có năng lực tài chính đủ mạnh để thực hiện sứ mệnh của mình. Theo quy định của Luật BHTG được Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam ban hành ngày 18/6/2012 và có hiệu lực từ ngày 01/01/2013, nguồn vốn hoạt động của BHTG VN bao gồm :
b- Vốn điều lệ do ngân sách Nhà nước cấp (hiện nay là 5.000 tỷ VND);
c- Nguồn thu từ phí BHTG;
d- Nguồn thu từ hoạt động đầu tư vốn tạm thời nhàn rỗi của tổ chức BHTG;
e- Nguồn thu khác theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy năng lực tài chính của BHTGVN vẫn còn nhiều hạn chế. Tính sơ bộ tỷ lệ DRR mới chỉ đạt 0,8% (theo số liệu tính đến ngày 31.3.2014 , trong khi đó hoạt động của các tổ chức tham gia BHTG còn rất nhiều yếu kém, ẩn chứa không ít rủi ro. Do đó, BHTGVN cần sớm hoạch định Chiến lược phát triển tổng thể với chiến lược tài chính rõ ràng (trong đó các chiến lược bộ phận của chiến lược tài chính có thể thực hiện theo từng giai đoạn cụ thể) để từng bước nâng cao năng lực tài chính, đặt ra và đạt tỷ lệ DRR tối ưu.
Để hoạch định chiến lược chung đó, cần phải thực hiện những nghiên cứu phân tích và đánh giá tổng thể, phân tích S.W.O.T đối với tổ chức BHTG, đặt ra các mục tiêu cụ thể theo chuẩn mực xác định mục tiêu S.M.A.R.T. Có được chiến lược tổng thể phù hợp và thực hiện đúng sẽ góp phần giúp BHTGVN hoàn thành tốt sứ mệnh của mình.
Ths. Nguyễn Thanh Hà
Phòng Nguồn vốn & Đầu tư – BHTG VN
Tài liêu tham khảo:
- www.dic.go.jp/english/e_shikumi/e.../e_chosakai3.htm
- http://www.fdic.gov/deposit/insurance/assessments/rate_cases.html
- www.pdic.gov.ph/files/Occasional_Paper_No2.pdf
- www.iadi.org/.../APRC_2011_Funding_paper_final
- http://managementstudyguide.com/strategic-management.htm
.jpg)
