Trang Chủ
Ngày 8/8/2018, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 986/QĐ-TTg về việc phê duyệt Chiến lược phát triển ngành Ngân hàng Việt Nam đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 (Quyết định 986). Đây là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của ngành, đảm bảo sự phát triển toàn diện, bền vững và đồng bộ trong giai đoạn thực hiện Chiến lược.
Đối với BHTGVN, tại Quyết định 986 đã xác định: Phát triển BHTGVN theo mô hình công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) là cơ quan đại diện chủ sở hữu; thực hiện mục tiêu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, góp phần duy trì sự ổn định hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD), bảo đảm sự phát triển an toàn, lành mạnh của hoạt động ngân hàng. Bên cạnh đó, tăng cường năng lực tài chính, nâng cao năng lực hoạt động, hoàn thiện mô hình tổ chức, nâng cao trình độ cán bộ, áp dụng công nghệ hiện đại nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ giám sát, kiểm tra, tham gia kiểm soát đặc biệt, phát hiện, cảnh báo sớm những rủi ro tiềm ẩn đối với tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi (BHTG); tham gia tái cơ cấu có hiệu quả đối với các TCTD yếu kém; tính và thu phí BHTG, quản lý nguồn vốn đầu tư, tuyên truyền chính sách BHTG, chi trả bảo hiểm theo hướng phù hợp với thông lệ quốc tế và các quy định của pháp luật Việt Nam. Xây dựng và triển khai thực hiện Chiến lược phát triển BHTG đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.
Thực hiện tốt sứ mệnh bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người gửi tiền
Từ những định hướng, chỉ đạo được giao, những năm qua, BHTGVN đã triển khai chính sách BHTG một cách có hiệu quả, thông qua các hoạt động nghiệp vụ góp phần đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, gia tăng niềm tin của người dân vào hệ thống ngân hàng, thúc đẩy quá trình huy động vốn của các TCTD.
23 năm qua, BHTGVN luôn nỗ lực hoàn thành sứ mệnh là tổ chức thực hiện chính sách bảo vệ quyền lợi người gửi tiền. Theo đó, BHTGVN là một trong những đại diện của Nhà nước trong việc bảo vệ người gửi tiền. Với cơ chế BHTG bắt buộc hiện nay, người gửi tiền thuộc đối tượng bảo hiểm sẽ được hưởng lợi trực tiếp từ chính sách BHTG thông qua việc họ được BHTGVN chi trả tiền bảo hiểm (mức chi trả tối đa theo quy định của pháp luật) khi tổ chức tham gia BHTG nhận tiền gửi bị đóng cửa và mất khả năng thanh toán.
Hoạt động chi trả tiền gửi được bảo hiểm tại các tổ chức tham gia BHTG bị chấm dứt hoạt động có tác dụng củng cố niềm tin của người gửi tiền đối với hệ thống ngân hàng một cách rõ nét nhất. Trong thời gian đầu mới đi vào hoạt động, BHTGVN đã thực hiện chi trả BHTG cho người gửi tiền tại 39 quỹ tín dụng nhân dân (QTDND) trên địa bàn 11 tỉnh, thành phố cho 1.793 người được BHTG với tổng số tiền đã chi trả là 26,78 tỷ đồng.
Để phòng ngừa rủi ro trong hệ thống ngân hàng, BHTGVN chỉ đạo các đơn vị trong toàn hệ thống thực hiện giám sát liên tục, thường xuyên đối với 100% tổ chức tham gia BHTG trên địa bàn quản lý. Hàng năm, hoạt động kiểm tra được tăng cường thực hiện nhằm phát hiện vi phạm các quy định pháp luật về BHTG tại các tổ chức tham gia BHTG, qua đó xác định mức độ vi phạm và yêu cầu tổ chức tham gia BHTG có biện pháp khắc phục và báo cáo NHNN có biện pháp xử lý kịp thời.
Công tác tham gia kiểm soát đặc biệt và thu hồi tài sản góp phần giúp BHTGVN kiểm soát chặt chẽ QTDND yếu kém, có khả năng lâm vào tình trạng phá sản, chủ động chuẩn bị các phương án chi trả khi phát sinh nghĩa vụ chi trả tiền bảo hiểm. Từ đó, xây dựng được phương án chi trả để kịp thời trả tiền bảo hiểm cho người gửi tiền (nếu có).
BHTGVN chủ động, tích cực cử cán bộ tham gia ban kiểm soát đặc biệt đối với một số QTDND yếu kém, phối hợp với NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố đề xuất phương án xử lý nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, góp phần duy trì an ninh trật tự tại các địa phương.
Để đảm bảo nguồn lực tài chính, hàng quý BHTGVN chủ động đôn đốc, hướng dẫn các tổ chức tham gia BHTG tính và nộp phí BHTG, toàn bộ phí BHTG do tổ chức tham gia BHTG nộp cho BHTGVN được bổ sung vào Quỹ dự phòng nghiệp vụ. Đến ngày 30/9/2022, Quỹ dự phòng nghiệp vụ của BHTGVN là gần 86 nghìn tỷ đồng, tăng 12,85% so với 31/12/2021. Đây là nguồn lực tài chính chủ yếu giúp BHTGVN sẵn sàng chi trả khi cần thiết và tham gia có hiệu quả vào quá trình tái cơ cấu hệ thống các TCTD thông qua hoạt động cho vay đặc biệt, làm tốt sứ mệnh bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, góp phần duy trì ổn định hệ thống tài chính ngân hàng.
Bên cạnh đó, BHTGVN thực hiện quản lý và đầu tư nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi theo quy định của pháp luật, phân tích thận trọng diễn biến thị trường tiền tệ, tập trung đầu tư nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi một cách linh hoạt giữa hai thị trường sơ cấp và thứ cấp để sinh lời; định kỳ thu hồi đầy đủ các khoản gốc và lãi đầu tư đến hạn, đảm bảo nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi của BHTGVN có thể quay vòng vốn tái đầu tư, thực hiện tốt mục tiêu bảo toàn và phát triển vốn, nâng cao năng lực tài chính của BHTGVN.
Chiến lược phát triển bảo hiểm tiền gửi - Cần thiết và phù hợp thực tiễn
Có thể thấy, những bước phát triển của BHTGVN đều gắn với tầm nhìn chiến lược phát triển chung của ngành ngân hàng. Tuy nhiên, để cụ thể hóa hơn nữa chủ trương bảo vệ người gửi tiền, việc xây dựng, ban hành được chiến lược phát triển, đồng thời kiên định thực hiện theo mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp của chiến lược là hết sức cần thiết.
Trên cơ sở những kết quả đạt được trong triển khai chính sách BHTG, đánh giá về khó khăn, vướng mắc trong quá trình hoạt động cũng như cơ hội và thách thức trong thời gian tới, BHTGVN cần đặt ra định hướng và giải pháp để thực hiện những nhiệm vụ được quy định trong Luật BHTG và các nhiệm vụ được bổ sung trong giai đoạn gần đây, cũng như những định hướng trong trung và dài hạn nhằm bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền.
Việc xây dựng, ban hành Chiến lược phát triển BHTG xuất phát từ yêu cầu pháp lý, theo đó, Khoản 1, Điều 13 Luật BHTG quy định tổ chức BHTG có quyền và nghĩa vụ xây dựng chiến lược phát triển để NHNN trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và tổ chức thực hiện.
Cùng với đó, việc ban hành Chiến lược phát triển BHTG cũng xuất phát từ yêu cầu thực tiễn, đó là bối cảnh kinh tế xã hội trong nước và quốc tế, sự phát triển của khoa học và công nghệ, sự phát triển của các mô hình tổ chức BHTG trên thế giới kéo theo yêu cầu BHTGVN cần xác định những định hướng trong tương lai nhằm hướng đến đáp ứng tốt hơn Bộ nguyên tắc cơ bản phát triển hệ thống BHTG hiệu quả.
Từ những phân tích trên, trên cơ sở những kết quả đạt được trong triển khai chính sách BHTG, đánh giá về khó khăn, vướng mắc trong quá trình hoạt động cũng như cơ hội và thách thức trong thời gian tới, Chiến lược phát triển BHTG cần đặt ra định hướng, giải pháp để tăng cường năng lực tài chính, quản trị của BHTGVN, góp phần thực hiện có hiệu quả những nhiệm vụ được quy định trong Luật BHTG và các nhiệm vụ được bổ sung trong giai đoạn mới, cũng như những định hướng trong trung và dài hạn, bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền trong quá trình cơ cấu lại và phát triển các TCTD thời gian tới.
Đối với ngành Ngân hàng nói chung và BHTGVN nói riêng, việc xây dựng, ban hành được chiến lược phát triển, đồng thời, kiên định thực hiện theo các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp của chiến lược là hết sức cần thiết để triển khai các hoạt động một cách đồng bộ, nhất quán, có hệ thống, đưa ngành Ngân hàng nói chung và BHTGVN nói riêng vươn tới tầm cao mới trên chặng đường phát triển và hội nhập.
Chiến lược phát triển BHTG sớm được phê duyệt sẽ là cơ sở quan trọng để BHTGVN có thể triển khai tốt nhiệm vụ bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống các TCTD, bảo đảm sự phát triển an toàn, lành mạnh của hoạt động ngân hàng. Bên cạnh đó, việc xây dựng, ban hành chiến lược phát triển là hết sức cần thiết để triển khai các hoạt động một cách đồng bộ, nhất quán, có hệ thống.
Hiện nay, ngành tài chính và ngân hàng đều đã có định hướng và chiến lược phát triển dài hạn. Để thực hiện được vai trò là công cụ đảm bảo an toàn cho sự phát triển bền vững của hệ thống tài chính ngân hàng quốc gia thì yêu cầu cấp bách là phải đưa vào thực hiện Chiến lược phát triển BHTG đồng bộ với định hướng, chiến lược phát triển của hai ngành chủ yếu là tài chính và ngân hàng.
Vì vậy, việc ban hành và triển khai Chiến lược phát triển BHTG đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 có ý nghĩa hết sức quan trọng, là cơ sở để tăng cường hoạt động BHTG trong tương lai, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế của hệ thống tài chính ngân hàng Việt Nam.
Trên cơ sở tiếp thu ý kiến đóng góp của NHNN và các bộ, ngành, đơn vị liên quan, BHTGVN đã hoàn thiện Dự thảo Chiến lược phát triển BHTG đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Đến thời điểm hiện tại, Chiến lược phát triển BHTG đã được trình cấp có thẩm quyền để ký ban hành.
Hà Linh
Tài liệu tham khảo
Cổng thông tin điện tử Bảo hiểm tiền gửi VN: div.gov.vn;
Quyết định số 986/QĐ-TTg về việc phê duyệt Chiến lược phát triển ngành Ngân hàng Việt Nam đến năm 2025, định hướng đến năm 2030;
Quyết định số 689/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021 - 2025”.
