Trang Chủ
Bảo hiểm tiền gửi - Cơ chế hữu hiệu để bảo vệ người gửi tiền
Đánh giá về vai trò chính sách BHTG đối với sự ổn định, an toàn của hệ thống tài chính, TS. Cấn Văn Lực - thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tiền tệ Quốc gia nhận định: BHTG là một trong những mắt xích thiết yếu của Mạng an toàn tài chính Quốc gia. Ngoài ra, BHTG tham gia vào quá trình giám sát đối với các TCTD, qua đó cảnh báo rủi ro để các tổ chức này hoạt động an toàn, hiệu quả hơn.
Tiến sĩ Võ Trí Thành – Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tiền tệ Quốc gia nêu, vai trò của tổ chức BHTG đối với các tổ chức tín dụng thể hiện qua 3 nội dung chính: một là “phòng bệnh”, bởi tổ chức BHTG nằm trong mạng lưới giám sát, đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng. Hai là “chữa bệnh”, khi tổ chức tham gia BHTG “lâm nạn”, BHTGVN vào cuộc, tham gia quá trình tái cấu trúc, vực dậy và giúp tổ chức đó khắc phục khó khăn, trở lại hoạt động bình thường. Ba là tạo niềm tin cho thị trường, đặc biệt là người gửi tiền thông qua việc chi trả khi cần thiết. Do đó, bên cạnh chức năng chi trả, rất cần thực hiện tốt “phòng bệnh” và “chữa bệnh”.
Ngay từ những ngày đầu thành lập và đi vào hoạt động, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam đã ngay lập tức thực hiện chi trả cho người gửi tiền tại một số QTDND bị đổ vỡ tại Kiên Giang và Hải Dương. Việc người gửi tiền nhanh chóng được nhận tiền bảo hiểm đã là một “liều thuốc tinh thần”, qua đó có thêm niềm tin vào hệ thống ngân hàng nước nhà. Chi trả tiền bảo hiểm cũng là biện pháp bảo vệ người gửi tiền một cách trực tiếp, thực tiễn nhất, là một trong những chức năng cốt lõi của một tổ chức BHTG.
Không chỉ có nghiệp vụ chi trả khi TCTD bị mất khả năng chi trả hoặc phá sản, BHTGVN còn được trao hàng loạt chức năng, nhiệm vụ như: cấp và thu hồi chứng nhận tham gia BHTG, thu phí BHTG, kiểm tra, giám sát cũng như hỗ trợ cho các tổ chức tham gia BHTG. BHTGVN luôn đồng hành cùng tổ chức tham gia BHTG từ khi thành lập, theo sát quá trình hoạt động thông qua nghiệp vụ kiểm tra, giám sát. Khi TCTD gặp khó khăn, BHTGVN tham gia vào quá trình kiểm soát đặc biệt cũng như hỗ trợ cho quá trình phục hồi, giúp tổ chức gặp vấn đề sớm khắc phục để trở lại hoạt động bình thường. Khi TCTD không thể phục hồi theo các phương án đã được phê duyệt, buộc phải thực hiện phương án phá sản, BHTGVN đứng ra chi trả cho người gửi tiền nhằm bảo vệ cho quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, đặc biệt là người gửi tiền nhỏ, ít có thông tin về hoạt động ngân hàng.
Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam – vừa là “bà đỡ”, vừa là “người đồng hành” cùng TCTD
Các TCTD quy mô vừa và nhỏ, trong đó có có QTDND là những cấu phần quan trọng của hệ thống ngân hàng. Đối với các QTDND, trước hết, chính sách BHTG là nguồn hỗ trợ để các tổ chức này phát triển bền vững, an toàn. Bên cạnh đó, chính sách BHTG tạo nên niềm tin của người gửi tiền đối với các tổ chức tham gia BHTG quy mô nhỏ này, giúp họ có thể tận dụng lợi thế am hiểu về địa bàn, gần gũi với người gửi tiền để cạnh tranh một cách sòng phẳng, lành mạnh với các ngân hàng, TCTD lớn. Cuối cùng, năng lực của các tổ chức BHTG là phù hợp cho việc hỗ trợ và xử lý các tổ chức tham gia BHTG vừa và nhỏ, bởi để xử lý các TCTD quy mô lớn, TCTD xuyên quốc gia đòi hỏi phải có những cơ chế đặc thù.
Tại thị trấn Cao Phong – Hòa Bình, QTDND Cao Phong là một trong những TCTD hoạt động bài bản, hiệu quả, tích cực góp phần phát triển kinh tế tại địa phương. Ông Nguyễn Thế Anh – Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND thị trấn khẳng định, QTNDN Cao Phong đã thực hiện tốt nhiệm vụ luân chuyển nguồn vốn, đưa những đồng tiền nhàn rỗi trong nhân dân tới những doanh nghiệp, hộ kinh doanh cũng như cá nhân đang cần vốn để đầu tư, sinh lời.
Chia sẻ về vai trò của chính sách BHTG cũng như BHTGVN, ông Phan Văn Tâm - Chủ tịch HĐQT QTDND thị trấn Cao Phong nhận định, với QTDND, vai trò của chính sách BHTG là vô cùng quan trọng. Tổ chức BHTG có thể coi như một “bà đỡ” đối với các QTDND cũng như các ngân hàng. Thông thường, QTDND vẫn được coi là TCTD vùng nông thôn, chủ yếu cung ứng vốn cho hoạt động nông nghiệp. Tuy nhiên, QTDND Quang Trung, Hà Đông, Hà Nội là một minh chứng rằng dù giữa bối cảnh đô thị, QTDND vẫn hoàn toàn có thể “vẫy vùng”, cạnh tranh sòng phẳng với các ngân hàng trên địa bàn. Là một ngành kinh doanh nhạy cảm, nhiều rủi ro, song một khi đã giành được niềm tin của khách hàng, TCTD chắc chắn sẽ nhận được những trái ngọt của mình.
Bác Đinh Quang Trung – một người gửi tiền tại QTDND Quang Trung (Hà Đông) chia sẻ lý do gửi tiền tại đây là bởi Quỹ đã hoạt động rất hiệu quả, an toàn, thể hiện qua sự phát triển hơn 20 năm. Khi tới giao dịch tại Quỹ, thái độ nhân viên, cán bộ đối với khách hàng luôn là sự niềm nở, nhiệt tình và thời gian giải quyết mọi thủ tục đều nhanh chóng. Thực tế là ngay cả khi lãi suất huy động tiền gửi của một số ngân hàng thương mại có cao hơn so với Quỹ, nhiều người gửi tiền vẫn lựa chọn gửi tại Quỹ vì điểm cốt yếu chính là sự tin cậy, yên tâm.
Bà Mai Thị Minh Hương – Giám đốc QTDND Quang Trung cho biết, trong quá trình hoạt động, Quỹ cũng gặp phải những khó khăn chung của nền kinh tế cũng như những khó khăn riêng của loại hình TCTD hợp tác đặc biệt này. Bên cạnh đó, Quỹ còn phải cạnh tranh với hàng chục phòng giao dịch, chi nhánh các ngân hàng trên địa bàn. Tuy nhiên, niềm tin của người gửi tiền chính là động lực phát triển của QTDND. Đồng thời, BHTGVN đã tạo sự nâng đỡ, bảo vệ, thúc đẩy đối với các TCTD, trong đó có QTDND. Công tác tuyên truyền chính sách của BHTGVN cũng đã khiến nhiều người gửi tiền tại Quỹ nhận thức được quyền lợi của mình được bảo vệ một cách chính đáng, qua đó thêm tự tin khi gửi tiền.
Phát huy vai trò của BHTGVN trong hỗ trợ QTDND phát triển bền vững
Có thể nói, trong những năm gần đây, tổ chức BHTG tại Việt Nam đã được trao nhiều nhiệm vụ mới để tham gia hỗ trợ cho sự phát triển bền vững của hệ thống QTDND. TS. Võ Trí Thành khẳng định, BHTGVN đã được “xung trận” mạnh mẽ hơn thông qua những công cụ như cho vay đặc biệt, mua trái phiếu đặc biệt của TCTD hỗ trợ, hay tham gia vào Ban kiểm soát đặc biệt và đánh giá phương án phục hồi của TCTD bị kiểm soát đặc biệt. Tuy nhiên, với tầm nhìn dài hạn, BHTGVN cần có nhiều công cụ hơn, có nhiều phương án để lựa chọn hơn trong quá trình gìn giữ an toàn hệ thống.
Trong thời gian tới, để đồng bộ hóa khuôn khổ pháp lý của hoạt động BHTG, sử dụng hiệu quả nguồn lực của BHTGVN nhằm hỗ trợ các tổ chức tham gia BHTG cũng như bảo vệ người gửi tiền, cần phải sớm đánh giá lại, sửa đổi, bổ sung Luật Bảo hiểm tiền gửi. Với một cơ chế pháp lý chặt chẽ, hoạt động của tổ chức BHTG chắc chắn sẽ mang lại một góc độ tiếp cận mới, ngày càng hiệu quả và đem lại cho cơ quan quản lý ngành ngân hàng cũng như Chính phủ những công cụ hữu hiệu để sử dụng trong những tình huống phù hợp.
Có thể nói, vai trò của tổ chức bảo hiểm tiền gửi là vô cùng quan trọng không chỉ đối với hệ thống ngân hàng mà còn với cả nền kinh tế. Cùng sự đồng hành của tổ chức bảo hiểm tiền gửi, hệ thống ngân hàng – huyết mạch của nền kinh tế sẽ phát triển ngày càng an toàn, bền vững, đồng thời quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền luôn được đảm bảo./.
