Trang Chủ
Cơ sở để BHTGVN tham gia vào quá trình KSĐB
Sau khi Luật Các tổ chức tín dụng (TCTD) sửa đổi năm 2017 được ban hành, ngoài việc tham gia vào quá trình KSĐB, BHTGVN được giao thêm các chức năng, nhiệm vụ mới, tham gia sâu hơn vào quá trình cơ cấu lại các TCTD như: Tham gia đánh giá tính khả thi phương án phục hồi, phương án sáp nhập, hợp nhất, chuyển nhượng toàn bộ cổ phần, phần vốn góp; tham gia xây dựng phương án phá sản; cho vay đặc biệt; mua trái phiếu dài hạn của TCTD hỗ trợ; miễn phí bảo hiểm tiền gửi.
Thông tư 11/2019/TT-NHNN ngày 02/8/2019 quy định về KSĐB đối với TCTD ban hành hướng dẫn Luật TCTD đã tạo lập khung pháp lý để BHTGVN chủ động thực hiện: Cử cán bộ tham gia Ban KSĐB TCTGBHTG; phối hợp với Cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng (CQTTGSNH), Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Chi nhánh nơi TCTGBHTG được KSĐB đặt trụ sở chính, Ban KSĐB trong quá trình KSĐB; Tiếp nhận thông tin, báo cáo về KSĐB và các nội dung liên quan đến cơ cấu lại TCTD được KSĐB.
Năm 2016, Tổng Giám đốc BHTGVN đã ban hành một số văn bản hướng dẫn toàn hệ thống về tham gia KSĐB như: Hướng dẫn tạm thời 1215/HD-BHTG ngày 09/12/2016 về việc BHTGVN tham gia vào quá trình KSĐB đối với quỹ tín dụng nhân dân (QTDND); Văn bản số 415/BHTG-TPCT ngày 27/6/2016 hướng dẫn kiểm tra, xác định số tiền chi trả và xây dựng phương án chi trả tiền bảo hiểm đối với QTDND.
Ngoài ra, để triển khai thực hiện tốt hơn công tác về tiền gửi được bảo hiểm, BHTGVN đã ban hành Quyết định 1092/QĐ-BHTG ngày 17/11/2020 sửa đổi, bổ sung Hướng dẫn tạm thời 1215/HD-BHTG ngày 09/12/2016; Văn bản số 415a/BHTG-KSĐB ngày 17/8/2020 sửa đổi, bổ sung Văn bản số 415/BHTG-TPCT ngày 27/6/2016. Trước yêu cầu tại thời điểm này, BHTGVN đã đưa ra các nội dung về cử cán bộ tham gia Ban KSĐB QTDND, trách nhiệm của các cá nhân, đơn vị trong quá trình tham gia Ban KSĐB, một số báo cáo về tình hình hoạt động, tiền gửi bảo hiểm tại QTDND được KSĐB để nắm bắt, theo dõi và tham gia phối hợp. Tuy nhiên, trong quá trình KSĐB có những diễn biến phát sinh phức tạp cần xử lý, nhất là trong bối cảnh BHTGVN tham gia sâu vào quá trình cơ cấu lại các TCTD được KSĐB nói chung và TCTGBHTG được KSĐB nói riêng thì các văn bản trên chưa đáp ứng được.
Cuối năm 2021, BHTGVN đã ban hành Quy chế tham gia vào quá trình KSĐB đối với TCTGBHTG, xuất phát từ yêu cầu và thực tiễn BHTGVN được giao thêm một số chức năng, nhiệm vụ mới. Theo đó, BHTGVN không chỉ tham gia KSĐB QTDND mà với phạm vi rộng hơn là các TCTGBHTG theo nguyên tắc: tuân thủ quy định của pháp luật về KSĐB; phù hợp với nhiệm vụ, quyền hạn của BHTGVN; đảm bảo khách quan, trung thực, kịp thời. Quy chế đã quy định một số nội dung mới, cụ thể: (i) Tiếp nhận thông tin, báo cáo; (ii) Tiêu chuẩn cán bộ và thẩm quyền cử cán bộ BHTGVN tham gia Ban KSĐB; (iii) Phối hợp với CQTTGSNH, NHNN Chi nhánh tỉnh, thành phố, Ban KSĐB trong quá trình KSĐB.
Việc tham gia vào quá trình KSĐB đối với TCTGBHTG theo quy định của pháp luật được BHTGVN thực hiện đồng bộ, thống nhất trong toàn hệ thống BHTGVN, từ các phòng, ban tại Trụ sở chính đến các Chi nhánh BHTG khu vực.
Thực tiễn triển khai quá trình tham gia KSĐB tại BHTGVN
Về nội dung và phân cấp tiếp nhận thông tin, báo cáo: BHTGVN tiếp nhận các thông tin, văn bản liên quan đến TCTGBHTG được KSĐB như về KSĐB, phương án cơ cấu lại TCTGBHTG được KSĐB, phương án TCTD tham gia xử lý đối với TCTGBHTG được KSĐB và các thông tin khác có liên quan, được tiếp nhận từ NHNN Việt Nam (các Vụ, Cục thuộc NHNN, CQTTGSNH, NHNN Chi nhánh tỉnh, thành phố); Ban KSĐB; TCTGBHTG được KSĐB; các cơ quan đơn vị khác theo phân công, ủy quyền.
Sơ đồ phân cấp tiếp nhận thông tin về KSĐB
Nguồn: Phòng Tham gia kiểm soát đặc biệt
Đối với Chi nhánh BHTGVN: Tiếp nhận và xử lý thông tin, văn bản từ NHNN Chi nhánh tỉnh, thành phố, Ban KSĐB, TCTGBHTG được KSĐB, các cơ quan, đơn vị khác trên địa bàn do Chi nhánh quản lý theo phân công, ủy quyền (1a) và có văn bản phản hồi nếu cần (2a); Sao gửi thông tin, báo cáo về Trụ sở chính, báo cáo Tổng giám đốc kết quả tiếp nhận và xử lý thông tin (qua phòng TGKSĐB&THTS).
Đối với Trụ sở chính BHTGVN: Phòng TGKSĐB&THTS tiếp nhận và xử lý thông tin, văn bản từ NHNN Việt Nam (trừ NHNN Chi nhánh tỉnh, thành phố), Ban KSĐB, TCTGBHTG được KSĐB, các cơ quan, đơn vị khác trên địa bàn do Trụ sở chính quản lý theo phân công, ủy quyền (1b); trong trường hợp cần thiết, sao gửi thông tin, báo cáo liên quan tới các phòng, ban tại Trụ sở chính và Chi nhánh BHTGVN theo chức năng, nhiệm vụ trong quá trình tham gia KSĐB TCTGBHTG (2b) trước khi Phòng TGKSĐB&THTS báo cáo, tham mưu Tổng giám đốc về kết quả tiếp nhận, xử lý thông tin (3b); Trụ sở chính có văn bản phản hồi (4b) nếu cần.
Về tiêu chuẩn cán bộ và thẩm quyền cử cán bộ BHTGVN: Tổng giám đốc/ Giám đốc Chi nhánh BHTGVN cử cán bộ tham gia Ban KSĐB TCTGBHTG do Trụ sở chính/ Chi nhánh quản lý theo phân công, ủy quyền. Cán bộ được cử tham gia Ban KSĐB cần đảm bảo các tiêu chuẩn theo quy định của Luật Các TCTD về quan hệ nhân thân có liên quan đến TCTGBHTG được KSĐB, đồng thời đảm bảo các yêu cầu của BHTGVN về đạo đức con người, đạo đức nghề nghiệp, đủ năng lực đáp ứng công việc hoặc đáp ứng theo yêu cầu của NHNN. BHTGVN cử cán bộ tham gia Ban KSĐB các TCTGBHTG thực hiện nhiệm vụ theo sự phân công của Trưởng Ban KSĐB và tập trung đối chiếu, xác minh số liệu về tiền gửi, lập danh sách người gửi tiền được bảo hiểm. Đặc biệt, trong thời gian qua, BHTGVN đã hỗ trợ các QTDND được KSĐB thuộc diện ngân hàng thương mại tham gia xử lý thực hiện phương án đã được phê duyệt, thực hiện rà soát và giám sát công tác chi trả tiền gửi cho người gửi tiền.
Về phối hợp với CQTTGSNH, NHNN Chi nhánh tỉnh, thành phố, Ban KSĐB trong quá trình KSĐB TCTGBHTG: BHTGVN đã đưa ra các nội dung phối hợp cũng như quy trình thực hiện nội dung phối hợp đối với Chi nhánh và Trụ sở chính BHTGVN, đảm bảo các bước thực hiện cụ thể, rõ ràng, thẩm quyền xử lý trong quá trình phối hợp.
Quy trình phối hợp giữa BHTGVN với CQTTGSNH, NHNN tỉnh, thành phố, Ban KSĐB, các đơn vị khác
Nguồn: Phòng TGKSĐB&THTS
Đối với Chi nhánh BHTGVN: (i) Tiếp nhận, xử lý, phản hồi các nội dung phối hợp từ NHNN Chi nhánh tỉnh, thành phố, Ban KSĐB và các đơn vị khác có liên quan đến TCTGBHTG được KSĐB do Chi nhánh BHTGVN quản lý theo quy định về phân công, ủy quyền; (ii) Báo cáo Tổng Giám đốc BHTGVN (qua phòng TGKSĐB&THTS) kết quả xử lý các nội dung phối hợp cùng bản chụp văn bản phản hồi.
Đối với Trụ sở chính (Phòng TGKSĐB&THTS): (i) Tiếp nhận đối với các nội dung phối hợp CQTTGSNH, Ban KSĐB và các đơn vị khác có liên quan đến TCTGBHTG được KSĐB do Trụ sở chính BHTGVN quản lý theo quy định về phân công, ủy quyền; (ii) Xử lý đối với các nội dung tiếp nhận: Xin ý kiến và tổng hợp ý kiến tham gia của Chi nhánh BHTGVN, các phòng, ban liên quan về nội dung phối hợp (nếu cần thiết). Báo cáo Tổng Giám đốc về các nội dung phối hợp. Tham mưu, trình Tổng Giám đốc BHTGVN ký văn bản trả lời về nội dung phối hợp; (iii) Tổng hợp thông tin về nội dung phối hợp từ Trụ sở chính/Chi nhánh BHTGVN, báo cáo Tổng Giám đốc BHTGVN.
Thực tế trong quá trình tham gia KSĐB, BHTGVN đã chủ động, tích cực phối hợp với CQTTGSNH, Chi nhánh NHNN tỉnh, thành phố, Ban KSĐB để xử lý các tình huống phát sinh, tham gia ý kiến đối với phương án xử lý QTDND được KSĐB.
Một số kiến nghị, đề xuất
Trong bối cảnh tiến trình cơ cấu lại hệ thống các TCTD đang được thúc đẩy mạnh mẽ, NHNN đã giao BHTGVN thực hiện nhiều nhiệm vụ mới, trong đó có nhiệm vụ tham gia quản trị, điều hành QTDND được KSĐB. Ngoài ra, dự kiến Luật Các TCTD sửa đổi theo hướng BHTGVN tham gia sâu hơn vào quá trình cơ cấu lại các TCTD, thực hiện các biện pháp hỗ trợ xuyên suốt từ giai đoạn can thiệp sớm đến quá trình KSĐB các TCTD. Do vậy, để đáp ứng yêu cầu của NHNN cũng như tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động tham gia tái cơ cấu các TCTD yếu kém, xin có một số kiến nghị, đề xuất như sau:
Thứ nhất, tiếp tục đào tạo và đào tạo lại về các nghiệp vụ liên quan đến tài chính, ngân hàng, kiểm soát đặc biệt để liên tục cập nhật thông tin, kiến thức và nâng cao trình độ, chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng cho cán bộ BHTGVN nói chung và cán bộ KSĐB nói riêng theo hướng chuyên nghiệp, chuyên sâu. Đồng thời, bổ sung, xây dựng đội ngũ cán bộ đảm bảo năng lực, trình độ, kinh nghiệm và bồi dưỡng những kỹ năng cần thiết như công tác quản lý, khả năng đối thoại...đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới của NHNN đặt ra.
Thứ hai, nâng cao năng lực tài chính của BHTGVN để đảm bảo đủ và sẵn sàng nguồn lực trong việc thực hiện các biện pháp hỗ trợ, chi trả tiền gửi cho người gửi tiền tại các TCTGBHTG được KSĐB đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho người gửi tiền, đồng thời vẫn đảm bảo nguyên tắc bảo toàn và phát triển vốn trong quản lý, sử dụng vốn.
Thứ ba, BHTGVN được chia sẻ, tiếp cận sâu hơn đối với các thông tin liên quan đến KSĐB từ NHNN Việt Nam, NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố, Ban KSĐB cũng như từ các đơn vị, cơ quan, chính quyền địa phương nơi có TCTD được KSĐB. Từ đó, BHTGVN có thể kịp thời nắm bắt thông tin, theo dõi, đánh giá sát tình hình hoạt động của TCTD được KSĐB; chủ động dự phòng các tình huống phát sinh theo chức năng, nhiệm vụ và hỗ trợ NHNN trong quá trình xử lý, cơ cấu lại các TCTD yếu kém.
Thứ tư, BHTGVN đồng bộ áp dụng hệ thống công nghệ thông tin hiện đại, hoàn thiện cơ chế quản trị công nghệ thông tin, tăng cường bảo mật và an toàn hệ thống nhằm tối ưu hóa hiệu quả hoạt động của BHTGVN.
