Trang Chủ
Cơ sở pháp lý và hoạt động đầu tư vốn tạm thời nhàn rỗi của BHTGVN:
Trước khi Luật Bảo hiểm tiền gửi (BHTG) có hiệu lực thi hành, hoạt động đầu tư vốn tạm thời nhàn rỗi được quy định tại Nghị định số 109/2005/NĐ-CP ngày 24/8/2005. Theo đó Bảo hiểm tiền gửi Việt
- Mua Trái phiếu Chính phủ, tín phiếu Ngân hàng Nhà nước;
- Gửi tiền tại Ngân hàng Nhà nước, Kho bạc Nhà nước; Ngân hàng thương mại Nhà nước và Ngân hàng Thương mại cổ phần được Ngân hàng Nhà nước xếp loại A;
- Mua Trái phiếu, tín phiếu của Ngân hàng thương mại Nhà nước và Ngân hàng Thương mại cổ phần được Ngân hàng Nhà nước xếp loại A.
Tại thời điểm này, BHTGVN luôn gửi tiền tại Ngân hàng thương mại Nhà nước và Ngân hàng Thương mại cổ phần được Ngân hàng Nhà nước xếp loại A. Lượng vốn tạm thời nhàn rỗi đầu tư vào Trái phiếu Chính phủ chiếm tỷ trọng rất nhỏ trong danh mục đầu tư do lãi suất huy động tiền gửi của các Ngân hàng thương mại thường cao hơn so với lãi suất của Trái phiếu. Tuy việc gửi tiền vào các Ngân hàng thương mại được thực hiện nhanh chóng, kịp thời, tránh ứ đọng vốn, được hưởng các mức lãi suất cao nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro.
Luật Bảo hiểm tiền gửi có hiệu lực từ ngày 01 tháng 01 năm 2013, theo đó tại điều 31 Luật Bảo hiểm tiền gửi chỉ rõ: “Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam được sử dụng nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi để mua Trái phiếu Chính phủ, tín phiếu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và gửi tiền tại Ngân hàng Nhà nước Việt Nam” . Như vậy, quy định trên không những đáp ứng được nhu cầu tạo điều kiện thuận lợi về đầu tư vốn tạm thời nhàn rỗi của tổ chức BHTG, mà còn phù hợp với thông lệ quốc tế về đầu tư vốn tạm thời nhàn rỗi được áp dụng tại một số quốc gia như Mỹ, Hàn Quốc, Indonesia…
Có thể nói, việc đầu tư vốn tạm thời nhàn rỗi vào Trái phiếu Chính phủ (TPCP) luôn an toàn và ít rủi ro, và được coi là lựa chọn tối ưu của BHTGVN. Sau khi mua TPCP, nếu BHTGVN nắm giữ chúng cho tới khi đáo hạn thì sẽ nhận được các khoản thu lãi đều đặn và ổn định, đồng thời nhận lại các khoản đầu tư gốc để lại tái đầu tư. Trên thị trường TPCP trong năm 2013 và các tháng đầu năm 2014, nguồn cung của TPCP tương đối dồi dào và linh hoạt với nhiếu kỳ hạn khác nhau (trung hạn và dài hạn). Vì vậy BHTGVN có thể đấu thầu TPCP trên thị trường sơ cấp theo từng phiên giao dịch được các thành viên của Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội thông báo từ trước, hoặc có thể giao dịch mua TPCP trên thị trường thứ cấp thông qua các công ty chứng khoán.
Sau khi Luật có hiệu lực thi hành , BHTGVN không gửi tiền tại các Ngân hàng thương mại, toàn bộ các nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi phát sinh trong năm 2013 và trong 06 tháng đầu năm 2014 được sử dụng để mua Trái phiếu Chính phủ. Cho đến ngày 23/6/2014 tổng lượng vốn tạm thời nhàn rỗi của BHTGVN đã đầu tư là 17.995,5 tỷ đồng (tính theo số tiền đầu tư) và được phân bổ cụ thể như sau:
- Trái phiếu Chính phủ (tính theo số tiền đầu tư): 15.615,6 tỷ đồng chiếm 86,8% Tổng số vốn đầu tư
- Tiền gửi có kỳ hạn tại các Ngân hàng thương mại nhà nước: 2.380 tỷ đồng chiếm 13,2% Tổng số vốn đầu tư (số tiền này được đầu tư trước ngày 01/01/2013 nhưng còn số dư đến thời điểm hiện tại)
Theo thống kê, tổng lãi thu được từ hoạt động đầu tư vốn tạm thời nhàn rỗi trong năm 2013 và 06 tháng đầu năm 2014 là khoảng 1.733 tỷ đồng. Để thu nhập từ hoạt động đầu tư vốn luôn được nâng cao, BHTGVN thường xuyên theo dõi, nghiên cứu và phân tích những biến động chung trên thị trường tài chính tiền tệ, cơ cấu lại các khoản vốn đầu tư kịp thời, theo dõi sát sao và thu hồi gốc và lãi của các khoản vốn đầu tư đến hạn thanh toán, đồng thời xây dựng các phương án đầu tư phù hợp với các quy định về quản lý và sử dụng nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi.
Nâng cao hoạt động đầu tư vốn tạm thời nhàn rỗi – những khó khăn và đề xuất kiến nghị:
Mặc dù theo quy định của Luật Bảo hiểm tiền gửi: BHTGVN được mua tín phiếu Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và gửi tiền tại NHNN. Tuy nhiên theo quyết định số 26/VBHN-NHNN ngày 11/6/2014 về việc Ban hành Quy chế nghiệp vụ thị trường mở (Ban hành kèm theo Quyết định số 01/2007/QĐ-NHNN ngày 05/01/2007), thì đối tượng mua tín phiếu Ngân hàng Nhà nước là các tổ chức tín dụng được tổ chức và hoạt động theo Luật các tổ chức tín dụng. Đối chiếu với các quy định của các Quyết định trên thì Bảo hiểm tiền gửi Việt
- Theo quy định, chỉ có thành viên tham gia đấu thầu TPCP tại Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) mới được dự thầu. Hiện nay, Bảo hiểm tiền gửi Việt
- Bên cạnh đó, BHTGVN không phải là thành viên lưu ký tại Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD) nên việc lưu ký TPCP thuộc sở hữu của BHTGVN phải thực hiện tại thành viên của VSD nên sẽ tiềm ẩn rủi ro.
Như vậy, để hoạt động đầu tư vốn của BHTGVN được đảm bảo an toàn và đạt được hiệu qủa hơn nữa, bài viết xin nêu ra một số kiến nghị như sau:
- Đối với NHNN: Cần xem xét chấp thuận BHTGVN là thành viên của thị trường mở tại Sở giao dịch Ngân hàng Nhà nước và được gửi tiền tại Ngân hàng Nhà nước với mức lãi suất hợp lý vì BHTGVN phải tự bù đắp chi phí.
- Đối với Bộ tài chính: Cần nghiên cứu, chỉnh sửa Thông tư 17/2012/TT-BTC ngày 8/2/2012, chấp thuận cho BHTGVN là thành viên đấu thầu TPCP;
- Đối với Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt
- Đối với Bảo hiểm tiền gửi Việt
Hoàng Thị An
(Phòng Nguồn vốn và Đầu tư)
Tài liệu tham khảo:
- Luật BHTG Việt
- Quyết định số 01/2007/QĐ-NHNN ngày 05/01/2007
- Quyết định số 27/2008/QĐ-NHNN ngày 30/9/2008
- Thông tư 17/2012/TT-BTC ngày 8/2/2012
- Quyết định số 26/VBHN-NHNN ngày 11/6/2014
- www.div.gov.vn
